Προδιαγραφές & Πιστοποιήσεις Υλικών Διαγράμμισης Οδών στην Ελλάδα & την ΕΕ: Ένας Τεχνικός Οδηγός

1. Εισαγωγή

Η οριζόντια σήμανση οδών, κοινώς γνωστή ως διαγράμμιση, αποτελεί ένα κρίσιμο στοιχείο για την ασφάλεια και την αποδοτικότητα της οδικής κυκλοφορίας. Λειτουργεί ως οπτικός οδηγός για τους χρήστες των οδών, οριοθετώντας λωρίδες κυκλοφορίας, διαβάσεις πεζών, ζώνες στάσης και παρέχοντας ζωτικής σημασίας πληροφορίες και προειδοποιήσεις. Για να επιτελέσει αποτελεσματικά τον ρόλο της, η διαγράμμιση πρέπει να πληροί αυστηρές απαιτήσεις όσον αφορά την ορατότητα (ημέρα και νύχτα), την αντιολισθηρότητα και την ανθεκτικότητα στις σκληρές συνθήκες κυκλοφορίας και περιβάλλοντος. Η χρήση υλικών χαμηλής ποιότητας ή η μη τήρηση καθορισμένων προτύπων απόδοσης μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ορατότητα, αυξημένο κίνδυνο ατυχημάτων και σημαντικό κόστος λόγω της ανάγκης για συχνή συντήρηση και επαναδιαγράμμιση.

Σε αυτό το πλαίσιο, η θέσπιση και η τήρηση σαφών τεχνικών προδιαγραφών και διαδικασιών πιστοποίησης για τα υλικά διαγράμμισης είναι υψίστης σημασίας. Τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω των εναρμονισμένων προτύπων (EN), όσο και σε εθνικό επίπεδο στην Ελλάδα, υπάρχει ένα συγκεκριμένο κανονιστικό πλαίσιο που ορίζει τις απαιτήσεις απόδοσης, τις μεθόδους δοκιμών και τις διαδικασίες που διασφαλίζουν ότι τα υλικά που χρησιμοποιούνται στους δρόμους είναι ασφαλή και αποτελεσματικά. Η κατανόηση αυτού του πλαισίου είναι απαραίτητη για τους κατασκευαστές υλικών, τους εργολάβους διαγραμμίσεων, τις δημόσιες αρχές και τις τεχνικές υπηρεσίες που προδιαγράφουν, εφαρμόζουν και ελέγχουν τα έργα οριζόντιας σήμανσης.

Η ΚΑΛΥΒΗΣ ΑΕ, ως κορυφαίος προμηθευτής εξειδικευμένου εξοπλισμού και υλικών, αναγνωρίζει τη σημασία της συμμόρφωσης με τα πρότυπα και τις προδιαγραφές. Παρέχουμε λύσεις που βοηθούν τους επαγγελματίες να επιτυγχάνουν τα απαιτούμενα επίπεδα ποιότητας, προσφέροντας προηγμένο εξοπλισμό εφαρμογής και προετοιμασίας από την GRACO, καθώς και ποιοτικά υλικά διαγράμμισης από την JUB (όπου διατίθενται και είναι πιστοποιημένα). Αυτός ο εγκυκλοπαιδικός οδηγός αποσκοπεί στην παροχή μιας λεπτομερούς επισκόπησης των βασικών ευρωπαϊκών προτύπων (EN series), της διαδικασίας σήμανσης CE, και του σχετικού ελληνικού κανονιστικού πλαισίου που διέπουν τα υλικά διαγράμμισης οδών, βοηθώντας τους επαγγελματίες να κατανοήσουν τις απαιτήσεις και να διασφαλίσουν την ποιότητα και τη συμμόρφωση των έργων τους.

2. Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο: Εναρμονισμένα Πρότυπα & Κανονισμοί

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει ένα εναρμονισμένο πλαίσιο για τα δομικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των υλικών οριζόντιας σήμανσης οδών, με στόχο την άρση των τεχνικών εμποδίων στο εμπόριο και τη διασφάλιση υψηλών επιπέδων ασφάλειας και απόδοσης.

2.1. Κανονισμός Δομικών Προϊόντων (CPR - EU 305/2011)

Ο Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 305/2011, γνωστός ως Κανονισμός Δομικών Προϊόντων (Construction Products Regulation - CPR), καθορίζει εναρμονισμένους κανόνες για τη διάθεση και την κυκλοφορία των δομικών προϊόντων στην αγορά της ΕΕ. Ο κύριος στόχος του CPR είναι να διασφαλίσει ότι οι πληροφορίες σχετικά με την απόδοση των δομικών προϊόντων είναι αξιόπιστες, επιτρέποντας στους επαγγελματίες (μηχανικούς, αρχιτέκτονες, εργολάβους) και τις αρχές να επιλέγουν ή να προδιαγράφουν τα κατάλληλα προϊόντα για τις συγκεκριμένες εφαρμογές τους. Τα υλικά οριζόντιας σήμανσης οδών εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του CPR.

2.2. Εναρμονισμένα Ευρωπαϊκά Πρότυπα (hENs)

Για να επιτευχθεί η εναρμόνιση, ο CPR προβλέπει την ανάπτυξη Εναρμονισμένων Ευρωπαϊκών Προτύπων (Harmonised European Norms - hENs) από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης (CEN, CENELEC). Αυτά τα πρότυπα:

Καθορίζουν τις μεθόδους και τα κριτήρια για την αξιολόγηση της απόδοσης των δομικών προϊόντων σε σχέση με τα “βασικά χαρακτηριστικά” τους (essential characteristics), όπως αυτά σχετίζονται με τις “βασικές απαιτήσεις για τις κατασκευές” (basic requirements for construction works - π.χ., μηχανική αντοχή, ασφάλεια σε περίπτωση πυρκαγιάς, υγιεινή, προστασία περιβάλλοντος, ασφάλεια κατά τη χρήση, εξοικονόμηση ενέργειας).
Παρέχουν την τεχνική βάση για τη Δήλωση Απόδοσης (DoP) και τη σήμανση CE.

Για τα υλικά οριζόντιας σήμανσης οδών, τα κυριότερα εναρμονισμένα πρότυπα είναι:

ΕΝ 1436: Υλικά οριζόντιας σήμανσης οδών - Λειτουργικές απαιτήσεις για χρήστες οδών. (Καλύπτει την απόδοση στο δρόμο).
ΕΝ 1871: Υλικά οριζόντιας σήμανσης οδών - Φυσικές ιδιότητες. (Καλύπτει τις ιδιότητες του υλικού πριν την εφαρμογή).
ΕΝ 1423: Υλικά οριζόντιας σήμανσης οδών - Υλικά επίπασης - Υαλοσφαιρίδια, αντιολισθητικά αδρανή και μείγματα.

2.3. Σήμανση CE (CE Marking)

Ορισμός: Η σήμανση CE, όταν τοποθετείται σε ένα δομικό προϊόν, υποδηλώνει ότι ο κατασκευαστής έχει εκπονήσει Δήλωση Απόδοσης (DoP) για το προϊόν αυτό και ότι αναλαμβάνει την ευθύνη για τη συμμόρφωσή του με την δηλωθείσα απόδοση.
Υποχρεωτική Φύση: Η σήμανση CE είναι υποχρεωτική για όλα τα δομικά προϊόντα που καλύπτονται από ένα εναρμονισμένο πρότυπο (hEN) προκειμένου να διατεθούν νόμιμα στην αγορά του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ).
Τι ΔΕΝ Είναι: Η σήμανση CE δεν είναι σήμα ποιότητας ούτε ένδειξη προέλευσης από την ΕΕ. Απλά δηλώνει ότι το προϊόν συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις του σχετικού hEN και τη δηλωθείσα απόδοσή του. Η πραγματική ποιότητα και καταλληλότητα για μια συγκεκριμένη χρήση πρέπει να αξιολογείται με βάση τη Δήλωση Απόδοσης και τις εθνικές απαιτήσεις.

2.4. Δήλωση Απόδοσης (DoP - Declaration of Performance)

Ορισμός: Είναι το νομικό έγγραφο που συντάσσει ο κατασκευαστής για κάθε δομικό προϊόν που καλύπτεται από hEN και φέρει σήμανση CE.
Περιεχόμενο: Περιλαμβάνει τουλάχιστον:
- Αναγνώριση του προϊόντος (κωδικός τύπου).
- Σύστημα (-τα) αξιολόγησης και επαλήθευσης της σταθερότητας της επίδοσης (AVCP system).
- Αριθμό και ημερομηνία του σχετικού hEN.
- Αναγνώριση του κοινοποιημένου οργανισμού (αν εμπλέκεται).
- Προβλεπόμενη χρήση (-εις) του προϊόντος.
- Δηλωθείσα απόδοση για τουλάχιστον ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά που ορίζονται στο hEN και σχετίζονται με την προβλεπόμενη χρήση. Η απόδοση μπορεί να δηλώνεται ως τιμή, επίπεδο, κλάση ή περιγραφή. Αν για κάποιο χαρακτηριστικό δεν δηλώνεται απόδοση, αναγράφεται “NPD” (No Performance Determined - Δεν καθορίστηκε απόδοση).
Ευθύνη: Ο κατασκευαστής φέρει την πλήρη ευθύνη για την ακρίβεια των πληροφοριών στη DoP. Η DoP πρέπει να είναι διαθέσιμη (συχνά ηλεκτρονικά) για κάθε προϊόν που διατίθεται στην αγορά.

2.5. Κοινοποιημένοι Οργανισμοί (Notified Bodies)

Πρόκειται για ανεξάρτητους οργανισμούς που ορίζονται από τα κράτη μέλη και κοινοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να εκτελούν καθήκοντα τρίτου μέρους στο πλαίσιο της διαδικασίας αξιολόγησης και επαλήθευσης της σταθερότητας της επίδοσης (AVCP) που προβλέπει ο CPR. Η εμπλοκή τους εξαρτάται από το σύστημα AVCP που ισχύει για το συγκεκριμένο προϊόν (π.χ., Σύστημα 1+, 1, 2+, 3, 4), το οποίο καθορίζεται στα hENs ανάλογα με τις επιπτώσεις του προϊόντος στην ασφάλεια.

3. Ανάλυση Βασικών Ευρωπαϊκών Προτύπων (EN) για Διαγραμμίσεις

Τα παρακάτω πρότυπα αποτελούν τον πυρήνα των τεχνικών απαιτήσεων για τα υλικά οριζόντιας σήμανσης στην Ευρώπη.

3.1. ΕΝ 1436: Υλικά Οριζόντιας Σήμανσης Οδών - Λειτουργικές Απαιτήσεις για Χρήστες Οδών

Αυτό είναι το κύριο πρότυπο απόδοσης που καθορίζει πώς πρέπει να “λειτουργεί” η διαγράμμιση στο δρόμο από την πλευρά του χρήστη.

Σκοπός: Να ορίσει, να ταξινομήσει και να καθορίσει μεθόδους μέτρησης για τις βασικές ιδιότητες απόδοσης των διαγραμμίσεων που επηρεάζουν την αντίληψη και την ασφάλεια των οδηγών και άλλων χρηστών.
Βασικές Παράμετροι Απόδοσης & Κλάσεις:
- Ορατότητα Ημέρας (Daytime Visibility): Μετριέται ως Συντελεστής Φωτεινότητας Qd (Luminance Coefficient under Diffuse Illumination) σε cd⋅m−2⋅lx−1. Αντιπροσωπεύει πόσο “φωτεινή” ή “λευκή/κίτρινη” φαίνεται η γραμμή σε συνθήκες διάχυτου φωτισμού ημέρας.
  - Κλάσεις Qd: Q1 έως Q5 (υψηλότερος αριθμός = καλύτερη ορατότητα).
    - Κλάση Q1: Ελάχιστη Τιμή Qd ≥80 cd⋅m−2⋅lx−1
    - Κλάση Q2: Ελάχιστη Τιμή Qd ≥100 cd⋅m−2⋅lx−1
    - Κλάση Q3: Ελάχιστη Τιμή Qd ≥130 cd⋅m−2⋅lx−1
    - Κλάση Q4: Ελάχιστη Τιμή Qd ≥160 cd⋅m−2⋅lx−1
    - Κλάση Q5: Ελάχιστη Τιμή Qd ≥200 cd⋅m−2⋅lx−1
- Νυχτερινή Ορατότητα (Night-time Visibility): Μετριέται ως Συντελεστής Οπιστανάκλασης RL (Coefficient of Retroreflected Luminance) σε mcd⋅m−2⋅lx−1 (millicandelas ανά τετραγωνικό μέτρο ανά lux). Αντιπροσωπεύει την ποσότητα φωτός από τους προβολείς του οχήματος που ανακλάται πίσω προς τα μάτια του οδηγού. Είναι κρίσιμος παράγοντας για την ασφάλεια τη νύχτα.
  - Κλάσεις RL: R1 έως R5 (υψηλότερος αριθμός = καλύτερη ανακλαστικότητα).
    - Κλάση R1: Ελάχιστη Τιμή RL (Λευκό) ≥80, (Κίτρινο) ≥50 mcd⋅m−2⋅lx−1
    - Κλάση R2: Ελάχιστη Τιμή RL (Λευκό) ≥100, (Κίτρινο) ≥70 mcd⋅m−2⋅lx−1
    - Κλάση R3: Ελάχιστη Τιμή RL (Λευκό) ≥150, (Κίτρινο) ≥100 mcd⋅m−2⋅lx−1
    - Κλάση R4: Ελάχιστη Τιμή RL (Λευκό) ≥200, (Κίτρινο) ≥150 mcd⋅m−2⋅lx−1
    - Κλάση R5: Ελάχιστη Τιμή RL (Λευκό) ≥300, (Κίτρινο) ≥200 mcd⋅m−2⋅lx−1
- Αντιολισθηρότητα (Skid Resistance): Μετριέται ως Τιμή Αντίστασης στην Ολίσθηση SRT (Skid Resistance Tester value) χρησιμοποιώντας το Βρετανικό Εκκρεμές Ολισθηρότητας (British Pendulum Tester). Είναι σημαντική για την ασφάλεια των δίτροχων οχημάτων και των πεζών (σε διαβάσεις).
  - Κλάσεις SRT: S1 έως S5 (υψηλότερος αριθμός = καλύτερη αντιολισθηρότητα).
    - Κλάση S1: Ελάχιστη Τιμή SRT ≥45
    - Κλάση S2: Ελάχιστη Τιμή SRT ≥50
    - Κλάση S3: Ελάχιστη Τιμή SRT ≥55
    - Κλάση S4: Ελάχιστη Τιμή SRT ≥60
    - Κλάση S5: Ελάχιστη Τιμή SRT ≥65
- Ανθεκτικότητα (Durability): Εκτιμάται μέσω προσομοίωσης της φθοράς από κυκλοφορία σε ειδική διάταξη δοκιμής (wear simulator) στο εργαστήριο ή απευθείας στο πεδίο. Κατατάσσεται σε κλάσεις με βάση τον αριθμό των διελεύσεων τροχού που αντέχει η διαγράμμιση πριν η απόδοσή της (π.χ., επιφάνεια που απομένει, RL, Qd) πέσει κάτω από συγκεκριμένα όρια.
  - Κλάσεις Ανθεκτικότητας P: P1 έως P7 (υψηλότερος αριθμός = μεγαλύτερη ανθεκτικότητα - περισσότεροι κύκλοι διέλευσης). Τα όρια κύκλων διαφέρουν ανάλογα τη μέθοδο δοκιμής (π.χ. μέθοδος δοκιμής στο δρόμο ή με προσομοιωτή φθοράς). Για παράδειγμα, στη μέθοδο με προσομοιωτή φθοράς:
    - Κλάση P1: Ελάχιστος Αριθμός Διελεύσεων Τροχού 50,000
    - Κλάση P2: Ελάχιστος Αριθμός Διελεύσεων Τροχού 100,000
    - Κλάση P3: Ελάχιστος Αριθμός Διελεύσεων Τροχού 200,000
    - Κλάση P4: Ελάχιστος Αριθμός Διελεύσεων Τροχού 500,000
    - Κλάση P5: Ελάχιστος Αριθμός Διελεύσεων Τροχού 1,000,000
    - Κλάση P6: Ελάχιστος Αριθμός Διελεύσεων Τροχού 2,000,000
    - Κλάση P7: Ελάχιστος Αριθμός Διελεύσεων Τροχού 4,000,000 (Σημείωση: Τα ακριβή κριτήρια αποτυχίας για κάθε κλάση P ορίζονται λεπτομερώς στο πρότυπο ΕΝ 1436).
Άλλες Παράμετροι: Το πρότυπο καλύπτει επίσης την ορατότητα σε υγρές συνθήκες (RW) και συνθήκες βροχής (RR), καθώς και τις απαιτήσεις για προσωρινές διαγραμμίσεις και δομημένες διαγραμμίσεις (Type II markings).
Σημασία: Οι οδικές αρχές χρησιμοποιούν τις κλάσεις του ΕΝ 1436 για να καθορίσουν τις ελάχιστες απαιτήσεις απόδοσης στις προδιαγραφές των έργων, ανάλογα με την κατηγορία της οδού (αυτοκινητόδρομος, αστική, επαρχιακή), τον κυκλοφοριακό φόρτο και τις τοπικές συνθήκες.

3.2. ΕΝ 1871: Υλικά Οριζόντιας Σήμανσης Οδών - Φυσικές Ιδιότητες

Αυτό το πρότυπο εστιάζει στις ιδιότητες του ίδιου του υλικού διαγράμμισης πριν αυτό εφαρμοστεί στο δρόμο.

Σκοπός: Να καθορίσει τις απαιτήσεις και τις μεθόδους δοκιμής για τις φυσικοχημικές ιδιότητες των χρωμάτων, των θερμοπλαστικών και των ψυχρών πλαστικών υλικών, ώστε να διασφαλίζεται μια ελάχιστη ποιότητα και σταθερότητα του υλικού.
Βασικές Ιδιότητες που Καλύπτονται (Ενδεικτικά):
- Χρώμα (Colour): Καθορίζονται οι χρωματικές συντεταγμένες (σύστημα CIE) και οι ανοχές για το λευκό και το κίτρινο χρώμα.
- Συντελεστής Φωτεινότητας (Luminance Factor β): Ελάχιστα όρια για λευκό και κίτρινο, που σχετίζονται με την ορατότητα ημέρας.
- Σταθερότητα στην Αποθήκευση (Storage Stability): Το υλικό δεν πρέπει να αλλοιώνεται σημαντικά κατά την αποθήκευση.
- Αντοχή στην Υπεριώδη Ακτινοβολία & τη Θερμοκρασία: Αξιολόγηση της σταθερότητας του χρώματος και των ιδιοτήτων μετά από έκθεση σε UV και θερμότητα.
- Για Χρώματα (Υδατοδιαλυτά & Διαλύτου): Πυκνότητα, περιεκτικότητα σε μη πτητικά συστατικά (% στερεών), ιξώδες (π.χ., ιξωδόμετρο Brookfield ή Stormer), χρόνος στεγνώματος (μέχρι να μην κολλάει - no pick-up time).
- Για Θερμοπλαστικά: Σημείο μαλάκυνσης (Softening Point - μέθοδος Ring & Ball), πυκνότητα, αντοχή σε παρατεταμένη θέρμανση (θερμική σταθερότητα), περιεκτικότητα σε υαλοσφαιρίδια (αν είναι προαναμεμειγμένα).
- Για Ψυχρά Πλαστικά: Χρόνος πήξης (gel time), σκληρότητα.
Σύνδεση με ΕΝ 1436: Η συμμόρφωση με το ΕΝ 1871 είναι προϋπόθεση για την επίτευξη της επιθυμητής απόδοσης στο δρόμο κατά ΕΝ 1436. Ένα υλικό με κακές φυσικές ιδιότητες (π.χ., χαμηλά στερεά, κακή σταθερότητα χρώματος) δεν θα μπορέσει να αποδώσει καλά μακροπρόθεσμα.

3.3. ΕΝ 1423: Υλικά Οριζόντιας Σήμανσης Οδών - Υλικά Επίπασης - Υαλοσφαιρίδια, Αντιολισθητικά Αδρανή και Μείγματα

Αυτό το πρότυπο καλύπτει τα μικρά στοιχεία που εφαρμόζονται πάνω στην υγρή διαγράμμιση για να της προσδώσουν ανακλαστικότητα και αντιολισθηρότητα.

Σκοπός: Να καθορίσει τις απαιτήσεις ποιότητας και τις μεθόδους δοκιμής για τα υαλοσφαιρίδια και τα αντιολισθητικά αδρανή που χρησιμοποιούνται ως υλικά επίπασης (drop-on).
Απαιτήσεις για Υαλοσφαιρίδια:
- Κοκκομετρική Διαβάθμιση: Καθορίζονται συγκεκριμένα εύρη μεγεθών σωματιδίων για διαφορετικούς τύπους εφαρμογών.
- Δείκτης Διάθλασης (Refractive Index): Ορίζονται ελάχιστες τιμές (π.χ., ≥1.5), καθώς ο δείκτης διάθλασης καθορίζει πόσο αποτελεσματικά το σφαιρίδιο ανακλά το φως. Υπάρχουν και σφαιρίδια υψηλού δείκτη διάθλασης (>1.9) για ειδικές εφαρμογές.
- Ποιότητα: Όρια για το ποσοστό ελαττωματικών σφαιριδίων (μη στρογγυλά, θολά, με φυσαλίδες αέρα).
- Χημική Αντοχή: Αντοχή σε νερό, υδροχλωρικό οξύ, χλωριούχο ασβέστιο, θειικό νάτριο.
- Επικαλύψεις (Coatings): Συχνά απαιτείται ειδική επικάλυψη (π.χ., με σιλάνη) για να βελτιωθεί η πρόσφυση των σφαιριδίων στο υλικό διαγράμμισης και η αντοχή τους στην υγρασία.
Απαιτήσεις για Αντιολισθητικά Αδρανή: Κοκκομετρία, σκληρότητα, σχήμα κόκκων, καθαρότητα.
Σημασία: Η ποιότητα και η σωστή εφαρμογή των υλικών επίπασης είναι απολύτως κρίσιμη για την επίτευξη και διατήρηση της νυχτερινής ανακλαστικότητας (RL) και της αντιολισθηρότητας (SRT) που απαιτούνται από το ΕΝ 1436.

4. Το Ελληνικό Κανονιστικό Πλαίσιο

Η εφαρμογή των ευρωπαϊκών προτύπων και κανονισμών ενσωματώνεται στο εθνικό δίκαιο και συμπληρώνεται από εθνικές προδιαγραφές και οδηγίες.

Υιοθέτηση Προτύπων ΕΛΟΤ: Τα εναρμονισμένα ευρωπαϊκά πρότυπα (EN) μεταφράζονται και υιοθετούνται ως Ελληνικά Πρότυπα από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛΟΤ). Έτσι, τα πρότυπα αναφοράς στην Ελλάδα είναι τα ΕΛΟΤ ΕΝ 1436, ΕΛΟΤ ΕΝ 1871, ΕΛΟΤ ΕΝ 1423 κ.λπ.
Εθνικές Τεχνικές Προδιαγραφές (ΕΤΕΠ): Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών εκδίδει Ενιαίες Τεχνικές Προδιαγραφές (ΕΤΕΠ) που καλύπτουν διάφορους τομείς των δημοσίων έργων. Είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν συγκεκριμένες ΕΤΕΠ που αφορούν την “Οριζόντια Σήμανση Οδών” και οι οποίες:
- Εξειδικεύουν τις απαιτήσεις των ΕΛΟΤ ΕΝ.
- Καθορίζουν τις ελάχιστες απαιτούμενες κλάσεις απόδοσης (Qd, RL, SRT, P κατά ΕΛΟΤ ΕΝ 1436) για διαφορετικές κατηγορίες οδών του εθνικού και επαρχιακού δικτύου.
- Ορίζουν τις διαδικασίες ελέγχου ποιότητας και παραλαβής των έργων διαγράμμισης.
- Μπορεί να περιλαμβάνουν απαιτήσεις για συγκεκριμένους τύπους υλικών ή εφαρμογών.
- Η ΚΑΛΥΒΗΣ ΑΕ παρακολουθεί στενά τις ισχύουσες ΕΤΕΠ για να διασφαλίζει ότι οι προτεινόμενες λύσεις είναι σύμφωνες.
Νομοθεσία / Υπουργικές Αποφάσεις / Εγκύκλιοι: Πέρα από τις ΕΤΕΠ, μπορεί να υπάρχουν και άλλα νομοθετήματα (ΦΕΚ) ή εγκύκλιοι του αρμόδιου Υπουργείου που ρυθμίζουν θέματα σχετικά με την οδική σήμανση, την ασφάλεια των υλικών, τις διαδικασίες ανάθεσης έργων κ.λπ.
Δημόσιες Συμβάσεις: Οι διακηρύξεις των δημόσιων διαγωνισμών για έργα διαγράμμισης στην Ελλάδα οφείλουν να αναφέρονται στα ισχύοντα ΕΛΟТ ΕΝ πρότυπα και τις σχετικές ΕΤΕΠ, προδιαγράφοντας με σαφήνεια τις απαιτούμενες κλάσεις απόδοσης και τα κριτήρια ποιότητας για τα υλικά και την εφαρμογή. Η σήμανση CE και η παροχή της Δήλωσης Απόδοσης (DoP) από τον προμηθευτή του υλικού είναι συνήθως απαραίτητες προϋποθέσεις.

5. Ο Ρόλος των Υλικών (JUB) & του Εξοπλισμού (GRACO) στη Συμμόρφωση

Η επίτευξη της συμμόρφωσης με τις απαιτητικές προδιαγραφές και τα πρότυπα για τις διαγραμμίσεις οδών δεν εξαρτάται μόνο από τη γνώση των κανονισμών. Απαιτείται ο συνδυασμός δύο κρίσιμων παραγόντων: η χρήση πιστοποιημένων υλικών υψηλής ποιότητας και η εφαρμογή τους με ακρίβεια και συνέπεια μέσω κατάλληλου, σύγχρονου εξοπλισμού.

5.1. Συμμόρφωση Υλικών Διαγράμμισης JUB

Η βάση για μια ανθεκτική και ασφαλή διαγράμμιση είναι το ίδιο το υλικό. Η απόδοση σε κρίσιμες παραμέτρους όπως η ορατότητα ημέρας (Qd), η νυχτερινή ανακλαστικότητα (RL), η αντιολισθηρότητα (SRT) και η ανθεκτικότητα (P) καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τη σύνθεση και την ποιότητα του χρώματος, του θερμοπλαστικού ή του ψυχρού πλαστικού υλικού.

Εργαστηριακές Δοκιμές & Πιστοποίηση: Κατασκευαστές όπως η JUB, για τα προϊόντα που προορίζονται για οριζόντια σήμανση οδών (π.χ., η εξειδικευμένη σειρά JUB Signolit, εφόσον διατίθεται και είναι πιστοποιημένη για την ελληνική/ευρωπαϊκή αγορά), οφείλουν να υποβάλλουν τα υλικά τους σε αυστηρές εργαστηριακές δοκιμές σύμφωνα με τις μεθόδους που ορίζονται στα πρότυπα ΕΛΟΤ ΕΝ 1871 (για τις φυσικές ιδιότητες) και ΕΛΟΤ ΕΝ 1436 (για την απόδοση στο δρόμο, συχνά μέσω προσομοίωσης ή δοκιμών πεδίου).
Σήμανση CE & Δήλωση Απόδοσης (DoP): Για τα υλικά διαγράμμισης που καλύπτονται από τα εναρμονισμένα πρότυπα, η σήμανση CE και η συνοδευτική Δήλωση Απόδοσης (DoP) είναι απαραίτητες για τη νόμιμη διάθεσή τους στην αγορά της ΕΕ. Οι επαγγελματίες (εργολάβοι, τεχνικές υπηρεσίες) πρέπει πάντα να ζητούν και να ελέγχουν αυτά τα έγγραφα. Η DoP για ένα συγκεκριμένο προϊόν JUB Signolit (ή αντίστοιχο) θα δηλώνει με σαφήνεια τις κλάσεις απόδοσης που επιτυγχάνει το υλικό για τα βασικά χαρακτηριστικά (π.χ., Qd class, RL class, SRT class, P class), καθώς και τις φυσικές του ιδιότητες σύμφωνα με το ΕΝ 1871.
Εγγύηση Συμμόρφωσης Υλικού: Η χρήση πιστοποιημένων υλικών JUB που προμηθεύεται από την ΚΑΛΥΒΗΣ ΑΕ, και τα οποία συνοδεύονται από την απαραίτητη τεκμηρίωση (CE, DoP), παρέχει στους επαγγελματίες την ασφάλεια ότι το υλικό αυτό καθαυτό πληροί τις βασικές απαιτήσεις των ευρωπαϊκών και εθνικών προδιαγραφών.

5.2. Ακρίβεια Εφαρμογής με Εξοπλισμό GRACO

Ακόμη και το καλύτερο, πιστοποιημένο υλικό διαγράμμισης μπορεί να αποτύχει να επιτύχει την δηλωθείσα απόδοσή του στο δρόμο, εάν δεν εφαρμοστεί σωστά. Ο εξοπλισμός εφαρμογής διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη της ακρίβειας και της συνέπειας που απαιτούν οι προδιαγραφές. Τα συστήματα διαγράμμισης GRACO LineLazer, διαθέσιμα μέσω της ΚΑΛΥΒΗΣ ΑΕ, είναι σχεδιασμένα για να παρέχουν τον έλεγχο και την ακρίβεια που απαιτούνται:

Έλεγχος Πάχους Υλικού (Film Thickness Control): Η εφαρμογή του σωστού πάχους υγρού φιλμ (WFT), όπως ορίζεται από τον κατασκευαστή του υλικού (JUB) ή τις προδιαγραφές του έργου, είναι κρίσιμη για:
- Ανθεκτικότητα (P-class): Πολύ λεπτή στρώση οδηγεί σε γρήγορη φθορά. Πολύ παχιά στρώση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στεγνώματος, ρηγμάτωση και μειωμένη πρόσφυση.
- Εμβάπτιση Υαλοσφαιριδίων: Το πάχος επηρεάζει το πόσο καλά θα εμβαπτιστούν τα υαλοσφαιρίδια για βέλτιστη ανακλαστικότητα (RL-class).
- Τα μηχανήματα GRACO LineLazer, με τα συστήματα ελέγχου πίεσης (όπως το SmartControl™ στα προηγμένα μοντέλα που διατηρεί σταθερή πίεση ανεξαρτήτως διακυμάνσεων), την αξιόπιστη απόδοση της αντλίας και τη χρήση των κατάλληλων μπεκ (LineLazer RAC 5 SwitchTips), επιτρέπουν στον χειριστή να εφαρμόζει με συνέπεια το απαιτούμενο WFT.
Έλεγχος Πλάτους & Ευκρίνειας Γραμμής (Line Width & Definition): Οι προδιαγραφές ορίζουν συγκεκριμένα πλάτη για κάθε τύπο γραμμής. Τα συστήματα LineLazer διαθέτουν ρυθμιζόμενες βάσεις πιστολιών και ειδικά σχεδιασμένα μπεκ που εξασφαλίζουν την εφαρμογή γραμμών με ακριβές πλάτος και καθαρές, ευκρινείς άκρες.
Ομοιόμορφη Εφαρμογή Υαλοσφαιριδίων (Bead Application): Η επίτευξη της απαιτούμενης νυχτερινής ανακλαστικότητας (R-class) εξαρτάται απόλυτα από τη σωστή εφαρμογή των υαλοσφαιριδίων. Τα ενσωματωμένα ή προαιρετικά συστήματα διανομής υαλοσφαιριδίων (Bead Dispensing Systems) της GRACO για τα LineLazer προσφέρουν:
- Ακριβή Ρύθμιση Ροής: Επιτρέπουν τη ρύθμιση της ποσότητας των σφαιριδίων που εφαρμόζονται ανά μονάδα επιφάνειας (π.χ., kg/m²) σύμφωνα με τις προδιαγραφές.
- Ομοιόμορφη Κατανομή: Εξασφαλίζουν ότι τα σφαιρίδια κατανέμονται ομοιόμορφα κατά πλάτος της γραμμής.
- Συγχρονισμό: Η διανομή συγχρονίζεται αυτόματα με το πάτημα της σκανδάλης του πιστολιού.
Συνέπεια & Ταχύτητα (Consistency & Speed): Τα προηγμένα μοντέλα GRACO LineLazer ενσωματώνουν τεχνολογίες όπως το Automatic Gun Control System (αυτόματος έλεγχος πιστολιών με βάση την ταχύτητα) ή το Auto-Layout System (αυτόματη χάραξη διαγραμμίσεων από προ-φορτωμένα σχέδια), που αυξάνουν την παραγωγικότητα, μειώνουν την πιθανότητα ανθρώπινου λάθους και εξασφαλίζουν εξαιρετική συνέπεια στην εφαρμογή, συμβάλλοντας στην επίτευξη των προδιαγραφών σε μεγάλα έργα.
Προετοιμασία Επιφάνειας με GRACO GrindLazer: Η ανθεκτικότητα (P-class) και η πρόσφυση εξαρτώνται θεμελιωδώς από την προετοιμασία. Η χρήση μηχανημάτων GRACO GrindLazer για την αφαίρεση παλαιών, φθαρμένων ή ασύμβατων διαγραμμίσεων και τη δημιουργία του κατάλληλου προφίλ στο οδόστρωμα, αποτελεί βασικό βήμα για τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις μακροζωίας.

5.3. Σημασία Ποιοτικού Ελέγχου (QC) κατά την Εφαρμογή

Η συμμόρφωση με τις προδιαγραφές δεν διασφαλίζεται μόνο με καλά υλικά και εξοπλισμό, αλλά απαιτεί και συνεχή έλεγχο ποιότητας κατά τη διάρκεια της εφαρμογής:

Έλεγχος των περιβαλλοντικών συνθηκών (θερμοκρασία αέρα/οδοστρώματος, υγρασία).
Έλεγχος της θερμοκρασίας του υλικού (κρίσιμο για θερμοπλαστικά).
Τακτική μέτρηση του πάχους υγρού φιλμ (WFT) με κατάλληλο όργανο.
Έλεγχος της ποσότητας εφαρμογής των υαλοσφαιριδίων.
Οπτικός έλεγχος της ποιότητας της γραμμής (πλάτος, ευκρίνεια, ομοιομορφία).
Τήρηση αρχείων εφαρμογής (batch numbers υλικών, συνθήκες, ρυθμίσεις).

6. Συμπέρασμα

Η συμμόρφωση με τις τεχνικές προδιαγραφές και τα ευρωπαϊκά πρότυπα για τα υλικά και την εφαρμογή των διαγραμμίσεων οδών αποτελεί μια σύνθετη αλλά απολύτως αναγκαία διαδικασία για τη διασφάλιση της οδικής ασφάλειας, της λειτουργικότητας του οδικού δικτύου και της βέλτιστης αξιοποίησης των δημόσιων πόρων. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο, με τα εναρμονισμένα πρότυπα ΕΝ 1436, ΕΝ 1871, ΕΝ 1423 και τον Κανονισμό Δομικών Προϊόντων (CPR) που επιβάλλει τη σήμανση CE και τη Δήλωση Απόδοσης, θέτει σαφείς απαιτήσεις για την απόδοση των υλικών. Το εθνικό πλαίσιο στην Ελλάδα, μέσω των ΕΛΟΤ ΕΝ και των Ενιαίων Τεχνικών Προδιαγραφών (ΕΤΕΠ), εξειδικεύει περαιτέρω αυτές τις απαιτήσεις για τις ανάγκες του ελληνικού οδικού δικτύου.

Η επίτευξη αυτών των απαιτήσεων στην πράξη εξαρτάται από μια ολιστική προσέγγιση που συνδυάζει:

Τη χρήση πιστοποιημένων υλικών διαγράμμισης υψηλής ποιότητας, όπως αυτά που προσφέρει η JUB, τα οποία φέρουν σήμανση CE και συνοδεύονται από Δήλωση Απόδοσης (DoP) που τεκμηριώνει την απόδοσή τους στις κρίσιμες παραμέτρους (Qd, RL, SRT, P).
Την ακριβή και συνεπή εφαρμογή αυτών των υλικών, η οποία διευκολύνεται καθοριστικά από τη χρήση προηγμένου και κατάλληλα συντηρημένου εξοπλισμού, όπως τα συστήματα προετοιμασίας GRACO GrindLazer και τα μηχανήματα διαγράμμισης GRACO LineLazer. Ο σωστός έλεγχος του πάχους του υλικού και της ποσότητας των υαλοσφαιριδίων είναι καθοριστικός.
Την αυστηρή τήρηση των διαδικασιών προετοιμασίας της επιφάνειας και των βέλτιστων πρακτικών εφαρμογής, καθώς και τη διενέργεια ποιοτικού ελέγχου σε όλα τα στάδια του έργου.

Η ΚΑΛΥΒΗΣ ΑΕ, ως ένας έμπειρος και αξιόπιστος συνεργάτης των επαγγελματιών του κλάδου, κατανοεί βαθιά τις απαιτήσεις των προδιαγραφών και παρέχει τις ολοκληρωμένες λύσεις – από τα πιθανά πιστοποιημένα υλικά JUB έως τον κορυφαίο εξοπλισμό GRACO και την απαραίτητη τεχνική υποστήριξη – που απαιτούνται για την υλοποίηση έργων οριζόντιας σήμανσης υψηλής ποιότητας, τα οποία συμμορφώνονται πλήρως με τα ισχύοντα πρότυπα και κανονισμούς στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η δέσμευση στην ποιότητα και τη συμμόρφωση είναι δέσμευση στην οδική ασφάλεια.